Głównym wrogiem gniewosza jest człowiek. Większość tych węży ginie zabita celowo przez człowieka lub zostaje rozjechana przypadkowo na drogach leśnych. Dlatego dalszy los węży zależy przede wszystkim od nas – ludzi.

Aktualnie wysiłki nadleśnictwa skupiają się na przygotowaniu odpowiednich dla gniewosza warunków biotopowych na wytypowanym jesienią 2014 roku wspólnie z pracownikami Uniwersytetu Łódzkiego nowym stanowisku. Miejmy nadzieje, że wysiłek leśników i naukowców doprowadzi do pozostania w naszych lasach zdrowej populacji tego pięknego i rzadkiego gada.

W Polsce środkowej gniewosz plamisty , jest gatunkiem spotykanym bardzo rzadko. Jednym z nielicznych rejonów występowania tego gatunku są lasy Nadleśnictwa Złoczew na Wysoczyźnie Złoczewskiej.

 Po stuleciach bezmyślnego zabijania wszystkich węży nadszedł czas na ratowanie resztek naszej herpetofauny. W porównaniu ze żmiją zygzakowatą gniewosz plamisty jest wężem smukłym, o słabo wyodrębnionej głowie (fot. nr 1)Długość ciała osobników dorosłych wynosi około 60 cm. U gniewosza plamistego w tyle głowy widoczna jest ciemna, podwójna plama, która dalej na grzbiecie przechodzi w dwa rzędy mniejszych plam. Wyraźnie odróżnia to gniewosza plamistego od żmii zygzakowatej. Żmija zygzakowata, zarówno w odmianie szarej jak i brązowej, na grzbietowej stronie ciała ma tylko jeden zygzak, zwany „wstęgą kainową" (fot. 3).

Natomiast zaskrońca zwyczajnego od innych węży odróżniają dwie żółto-czarne plamy zaskroniowe (fot. 4).

Gniewosz plamisty na niżu występuje na doświetlonych polanach leśnych (fot. 5) 

lub na skraju lasu (fot 6), w miejscach obfitujących w kryjówki (nory gryzoni, wychodnie skalne).

Najczęściej poluje na jaszczurki zwinki (fot. 7) lub padalce zwyczajne (fot. 8), które zanim połknie, najpierw unieruchamia splotami swojego ciała

Gniewosz plamisty jest gatunkiem niejadowitym, zupełnie nieszkodliwym dla człowieka. 

Gniewosz plamisty jest gatunkiem niejadowitym, zupełnie nieszkodliwym dla człowieka. Natomiast jad żmii zygzakowatej może być niebezpieczny, szczególnie dla dzieci lub osób o skłonnościach alergicznych. Dlatego zawsze po ugryzieniu przez żmiję zygzakowatą powinniśmy zasięgnąć opinii lekarskiej.

Generalnie napotkane węże najlepiej jest zostawić w spokoju. Niesprowokowane przez człowieka nigdy nie atakują pierwsze.

Z uwagi na rzadkość występowania gniewosza plamistego w Polsce wszelkie informacje o jego stanowiskach mają dużą wartość naukową. Jednak każdą taką obserwację należy udokumentować wykonując zdjęcie, najlepiej grzbietowej strony ciała. Jeśli uda się Państwu w naszych lasach zrobić takie zdjęcie, chętnie pomożemy w określeniu przynależności gatunkowej sfotografowanego węża. Wystarczy napisać na adres pziel@biol.uni.lodz.pl, załączając kilka fotografii.

Piotr Zieliński; M.Ł.